
Nauka prawidłowego chodu zajmuje dużo czasu. Właśnie dlatego dzieci nie poruszają się tak samo, jak osoby dorosłe. Wielu rodziców bywa jednak zaniepokojonych tym, że ich dziecko chodzi na palcach. Często taki chód kojarzony jest jako jeden z objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu. Czy rzeczywiście trzeba się go obawiać?
Chodzenie na palcach u dzieci
Zdarza się, że dziecko stawia stopy w inny sposób niż należy. Pierwsza na podłożu powinna znaleźć się pięta, a dopiero potem reszta stopy. Taki chód uznawany jest za prawidłowy.
Jednak dzieci, które dopiero uczą się chodzić, a potem doskonalą tę umiejętność, mogą wykonywać zupełnie inne ruchy, ponieważ nie posiadają w pełni wykształconego wzorca chodzenia. Jednym z objawów pojawiających się w trakcie pierwszych lat życia jest chodzenie na palcach.
Najczęściej chód na palcach jest obserwowany u dzieci w wieku 2-3 lat. Wówczas jest on uznawany za normę rozwojową, dlatego też jest całkowicie normalny i nie musi mieć żadnych przyczyn związanych z zaburzeniami, schorzeniami. Wynika to z faktu, że chodzenie na palcach u dzieci pomaga im w regulacji napięcia mięśniowego i w utrzymaniu równowagi. Potem mija ono samoistnie, gdy dziecko wykształci u siebie prawidłową technikę chodzenia.
Zdarza się jednak, że dziecko chodzi na palcach także w starszym wieku. W takiej sytuacji rodzice powinni przypatrzeć się bliżej swojej pociesze, ponieważ może być to objawem określonych dolegliwości.
Dlaczego dzieci chodzą na palcach?
Gdy dziecko chodzi na palcach po ukończeniu 3. roku życia, czyli nadal nie stawia stóp prawidłowo, prawdopodobną przyczyną jest brak opanowania techniki chodzenia. W takim przypadku konieczne będzie skonsultowanie się ze specjalistą – lekarzem pediatrą, fizjoterapeutą, który będzie mógł bliżej przyjrzeć się dziecku z takim objawem.
Istnieje przy tym szereg przyczyn, które mogą powodować, że dziecko przenosi ciężar swojego ciała na palce, a nie na piętę i całą stopę. Nie muszą one oznaczać poważnych schorzeń – najczęściej zdarza się, że dzięki odpowiedniemu postępowaniu można zniwelować ten objaw.
Główne przyczyny chodzenia na palcach u dzieci:
- silna nadwrażliwość dotykowa stóp,
- obniżone napięcie mięśniowe,
- zaburzenia zmysłu równowagi,
- nieprawidłowe działanie układu proprioceptywnego (odpowiedzialnego za odczuwanie ułożenia części ciała),
- niezintegrowany odruch pierwotny TOB, czyli Toniczny Odruch Błędnikowy.
Chodzenie na palcach a autyzm
Wielu rodziców mogło spotkać się ze zdaniem, że chodzenie na palcach u dzieci jest jednym z objawów autyzmu. Nie należy jednak traktować tego symptomu jako świadectwo, że u dziecka pojawiają się zaburzenia autystyczne. W zdecydowanej większości przypadków objaw ten nie ma takich przyczyn.
Gdy jednak chodzenie na palcach u dzieci jest częste, a także towarzyszą mu inne objawy wskazujące na autyzm, na przykład opóźniony rozwój mowy, unikanie kontaktu wzrokowego, brak reakcji na imię, częste powtarzanie zwrotów, przesadne zajmowanie się konkretnymi przedmiotami, tematami, wówczas warto odwiedzić specjalistę.
Jak pomóc dziecku chodzącemu na palcach?
Gdy dziecko chodzi na palcach, w takim przypadku rodzice mogą sami pomóc mu w zniwelowaniu tego objawu i nauce prawidłowego chodzenia.
Dziecko chodzi na palcach – porady:
- rezygnacja ze stosowania chodzików,
- chodzenie boso po zróżnicowanych nawierzchniach – trawa, kamienie, piasek,
- stosowanie odpowiedniego obuwia – lekkiego, z płaską, miękką oraz nieamortyzującą podeszwą, która pomaga we właściwym odczuwaniu podłoża. Sprawdź 5 porad jak prawidłowo dobrać dziecku buty.
Przy dłużej utrzymujących się objawach warto udać się do lekarza pediatry albo do fizjoterapeuty. Brak reakcji może spowodować pogłębienie się problemu i prowadzić do wad postawy, zwyrodnień. W takim przypadku specjalista będzie mógł zdiagnozować przyczynę, a także zalecić właściwe postępowanie. Najczęściej stosuje się wtedy obuwie ze specjalnymi wkładkami ortopedycznymi oraz rehabilitację, na przykład metodami NDT Bobath, Vojty.
Podsumowując, chodzenie na palcach u dzieci wcale nie musi być niekorzystnym objawem. Często jest wprost przeciwnie – to prawidłowy symptom pojawiający się w wieku 2-3 lat, który świadczy o rozwoju techniki chodzenia. Jeżeli jednak dziecko chodzi na palcach także w późniejszym wieku, warto skonsultować się ze specjalistą.