Przez Piotr Kowalski
Wszyscy, nawet dzieci wiedzą jak ważna jest krew i jaką rolę spełnia krwiodawstwo nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Oddalając krew – dajesz życie! W związku z tym każdy krwiodawca w Polsce może korzystać z wielu przywilejów i uprawnień wynikających z oddawania krwi.
Jak zostać zasłużonym Honorowym Dawcą Krwi?
„Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” to tytuł nadawany z automatu każdemu, który oddał honorowo co najmniej 5 litrów krwi w przypadku kobiet lub 6 litrów krwi w przypadku mężczyzn lub odpowiadającej tej objętości ilości innych składników krwi. Oczywiście limit jest ruchomy i w niektórych miastach krwiodawcy muszą oddać więcej krwi by móc otrzymać taki tytuł np. w części polskich miast nadaje się takie uprawnienie dopiero po oddaniu 15 litrów krwi.
Kto nie może oddawać krwi?
Nie wszyscy mogą pomagać oddając krew. Przed przyjazdem do regionalnego centrum krwiodastwa warto zapoznać się z tzw. „dyskwalifikacjami”. Lista jest dość spora i głównie dotyczy przebytych chorób, zabiegów, operacji oraz stosowanych leków. Pełna lista dyskwalifikacji znajduje się na stronie Narodowego Centrum Krwi.
Profity z oddawania krwi
Jestem Honorowym Dawcą Krwi i co dalej? Osoba legitymująca się takim tytułem można korzystać z wielu przywilejów określonych przepisami prawa:
Ulgi w komunikacji miejskiej – zasłużeni krwiodawcy jest możliwość poruszania się bezpłatnie lub z określoną ulgą (50% czy 75%) komunikacją miejską. W Polsce takich miast jest ponad 130.
Ważnym jest, że w niektórych miastach by skorzystać z ulgi trzeba być mieszkańcem danej miejscowości lub wymagany jest imienny bilet elektroniczny lub inne zaświadczenie potwierdzające bycie honorowym dawcom krwi. Warto to sprawdzać na bieżąco – do tego celu stworzona została specjalna mapka.
Mapka ulg w komunikacji miejskiej
Darmowa odznaka – dawca krwi po oddaniu odpowiedniej liczby jednostek może odebrać specjalne odznaczenie dla zasłużonych. Odznaki dzieli się na odznaczenia I (15/18 litrów) , II (10/12 litrów) i III stopnia (5 / 6 litrów). Osoby, które oddały ponad 20 litrów mogą złożyć wniosek o nadanie odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, „Odznaka Honorowa PCK” dla wyjątkowo zasłużonych, odznakę „Kryształowe Serce” za aktywne działanie i propagowanie krwiodawstwa,
Legitymacja – zasłużony krwiodawca otrzymuje także imienną legitymację. Rocznie wydaje się ok. 20-30 000 takich legitymacji.
Darmowe leki – honorowi krwiodawcy posiadają możliwość kupowania niektórych leków ze zniżkami, a nawet otrzymania ich bezpłatnie. Tańsze lub bezpłatne leki są wydawane tylko za okazaniem recepty np. preparaty witaminowe, kwas foliowy, żelazo. Przykładem takiego specyfiku, który można otrzymać za darmo jest Feroplex z żelazem o wartości 20 PLN.
W przypadku chęci otrzymania darmowych leków należy udać się do lekarza rodzinnego i poprosić go o to. Lekarz musi na recepcie zaznaczyć, że to lek dla Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. Legitymację należy także okazać w aptece podczas odbierania leku.
Ulgi podatkowe – oddaną krew rocznie można rozliczyć jako darowiznę i odpisać od podatku dochodowego. Za każdy litr przysługuje 130 PLN odliczenia podatku. Limit to 2,7 litra dla mężczyzny, 1,8 litra krwi dla kobiety. Co ciekawe – osocza można oddać więcej, bo aż 25 litrów. Maksymalnie mężczyzna może zatem odliczyć 3601 PLN a kobieta 3484 PLN.
Darmowe słodycze – to tak zwany posiłek regeneracyjny o wartości kalorycznej 4 500 kcal i są to najczęściej czekolady, wafelki i soki.
Zwolnienie z pracy – w dniu oddania krwi przysługuje zwolnienie z pracy na koszt pracodawcy.
Zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu poboru krwi – dojazd do punktu oddawania krwi można odbyć za okazaniem legitymacji całkowicie za darmo.
Bezpłatne wyniki badań laboratoryjnych – honorowy dawca krwi może regularnie wykonywać podstawowe badania krwi w punktach laboratoryjnych. Dzięki temu może monitorować stan swojego zdrowia np. poziom krwinek czerwonych czy żelaza.
Darmowa karta identyfikacyjna grupy krwi – KrewKarta
Brak konieczności oczekiwania w kolejce w przychodni lekarskiej – honorowy dawca krwi w przypadku problemów zdrowotnych nie musi czekać w długich kolejkach do lekarza. Po prostu podczas wizyty w przychodni wchodzi jako pierwszy, „z marszu”.
Zniżki i ulgi w schroniskach, hotelach, sklepach i punktach usługowych – można odebrać zniżki w punktach zrzeszonych wokół inicjatywy „Dawcom w Darze”.
Darmowe gadżety – dodatkowe lokalne punkty krwiodawstwa są często sponsorowane przez lokalne firmy. W związku z tym okresowo można otrzymać dodatkowe gadżety od sponsorów.
Akcje okazjonalne – poszczególne miasta i gminy oferują oddającym krew dodatkowe profity np. ostatnio modne stało się przekazywanie wszystkim honorowym dawcom krwi darmowych pulsoksymetrów i termometrów.
Loterie z nagrodami – poszczególne punkty krwiodawstwa organizują od czasu do czasu loterie dla oddających krew.
Darmowe bilety na koncerty – regularnie organizowane są akcje specjalne, w których można zgarnąć bilety na koncerty. Na przykład w 2021 roku zorganizowano „Śródmieście gra dla życia”, organizowanej przez Dzielnicę Śródmieście m.st. Warszawy oraz Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie. Na dawców krwi czekają podziękowania – bezpłatne wejściówki na koncert finałowy przeznaczony tylko dla uczestników akcji.
Darmowa gastronomia
Przykładowo dawcy krwi z Poznania mogą korzystać z wybranych restauracji i otrzymywać profity. Akcja nazywa się #KRWIOŻERCY. Każdy kto od lipca do 30 września 2021 odwiedzi poniższe miejsca oraz okaże dowód honorowego oddania krwi otrzyma danie lub napój w prezencie. Więcej szczegółów o samej akcji na stronie Mytujemy.
Z kolei w Ciechanowie w 2023 roku przeprowadzono akcję pod tamtejszą restauracja McDonalds. Wówczas za oddanie krwi otrzymywało się 3 vouchery do McDonalds oraz darmowy gadżet – skarpetki z logo popularnej restauracji.
Okazjonalne akcje
Wiele centrów krwiodawstwa zachęca dodatkowo do donacji z różnych okazji np. we Walentynki. I tak RCKIK Katowice organizuje akcję walentynkową. Przygotowane dodatkowe nagrody dla dawców to:
320 kosmetyków do pielęgnacji Oriflame, zniżki na burgery i makarony; RCKIK Łódź to dodatkowe czekolady od sponsorów; W Bydgoszczy i oddziałach terenowych dla każdego słodki upominek, dla par dodatkowy brelok; RCKIK Lublin zarówno w oddziel głównym jak i w terenowych dla każdego brelok z serduszkiem po oddaniu krwi, Dla par „magiczny upominek”.
Przejazdy Kolejami Śląskimi za 1 PLN
Koleje Śląskie wprowadziły ofertę specjalną dla Honorowych Dawców Krwi – Zasłużonych dla Zdrowia Narodu będą mogły podróżować na podstawie specjalnie dla nich przygotowanej oferty. Akcja trwa do 31 grudnia 2022. Honorowi dawcy krwi mogą zakupić bilet za 1 PLN lub bilet miesięczny za 10 PLN.
Darmowa koszulka (Kielce)
Oddając krew w kieleckim oddziale lub oddziałach terenowych (Końskie, Ostrowiec Świętokrzyski, Skarżysko Kamienna, Sandomierz) można zgarnąć dodatkowo darmową koszulkę krwiodawcy. Krew należy oddać w każdy wtorek i piątek. Akcja z darmowymi koszulkami trwa do odwołania.
Każda kropla jest cenna – program lojalnościowy
Druga edycja programu lojalnościowego „Każda kropla jest cenna” wystartowała w Regionalnych Centrach Krwiodawstwa w całej Polsce. W ramach programu lojalnościowego „Każda kropla jest cenna” dawca krwi i jej składników za oddane donacje będzie mógł otrzymać drobny upominek lub punkty, które finalnie będą mogły zostać zamienione na nagrody rzeczowe. Celem programu jest pozyskanie większej liczby regularnych dawców krwi. Program będzie trwać do 2026 r. więc każdy honorowy krwiodawca będzie miał szansę na realne odebranie wybranej nagrody.
Nagrody rzeczowe, w postaci drobnych spersonalizowanych gadżetów. Gadżety można zamawiać na dedykowanej stronie internetowej i są to m.in.:
Zestaw do gry – karty i kostki 8 pieczątek
T-shirt 10 pieczątek
Bambusowe pudełko śniadaniowe 12 pieczątek
Ręcznik sportowy 14 pieczątek
Ekologiczny kubek 16 pieczątek
Składany parasol 18 pieczątek
Bambusowa butelka sportowa 20 pieczątek
Sportowa torba 22 pieczątki
Plecak antykradziezowy 24 pieczątek
Obchody Światowego Dnia Krwiodastwa
Światowy Dzień Krwiodastwa przypada na 14 czerwca. W tym dniu niemal każde Centrum Krwiodastwa w Polsce hucznie świętuje i przygotowuje dla oddających krew niespodzianki.
W 2024 jest to także wyjątkowy jubileusz – w Polsce święto to będzie obchodzone po raz dwudziesty. Z tej okazji RCKiK przygotowały upominki. Wystarczy oddać krew lub jej składniki.
Upominki w tym dniu różnią się w zależności od lokalizacji. I tak przykładowo w Bydgoszczy krwiodawcy otrzymają koszulki, a w placówkach stacjonarnych również słodki poczęstunek. W Słupsku z kolei będą rozdawane gadżety od RMGgym, a w Szczecinie i Radomiu porcelanowe kubki. Centrum w Łodzi zorganizowało dla biorących udział w obchodach specjalny piknik. Krwiodawcy z Raciborza mogą otrzymać Misiopluszaka. RCiK w Krakowie i Warszawie będą rozdawały kupony na darmową kawę do Green Cafe Nero. Ciekawe upominki przygotowało także centrum w Katowicach: kupony rabatowe -50% na pizzę w Dagrasso, słodycze i kosmetyki Sylveco. W Kielcach można zgarnąć gadżety w postaci ręcznika sportowego na siłownie, breloki i sadzonki drzew zasponsorowane przez Lasy Państwowe.
Ultrakrew 2024
Ultrakrew to cykliczna akcja mająca na celu wsparcie regionalnych centrów krwiodawstwa w całej Polsce. Do chwili obecnej zrealizowane zostało 7 edycji zimowych i dwie edycje letnie. Każdej z edycji towarzyszy część sportowa. Zimą jest to pokonanie całej polskiej linii brzegowej Bałtyku (550 km) po plaży, bez względu na pogodę. Misją Ultrakrwi jest promocja honorowego oddawania krwi i aktywności na świeżym powietrzu. Co roku organizujemy ogólnopolskie kampanie społeczne, zimowa i letnią Ultrakrew.
Regularnie w regionalnych oddziałach centrów krwiodawstwa organizowane są imprezy towarzyszące. Wówczas podając odpowiednie hasło można zgarnąć za oddanie krwi dodatkowe gadżety np. koszulki lub inne bonifikaty np. darmowe wpisowe na organizowany w danym mieście bieg.
Darmowe gadżety – skarpetki w Katowicach [ZAKOŃCZONE]
Oddający krew w Katowicach mogą liczyć na darmowe skarpetki w piktogramy związane z krwią. Aby je otrzymać trzeba podać hasło ULTRAKREW. Akcja z darmowymi gadżetami trwa do 31 sierpnia 2023 r.
Darmowe bilety do Jura Parku w Krasiejowie [ZAKOŃCZONE]
Oddając krew bezpośrednio w Jura Park można otrzymać darmowy bilet. Najbliższa akcja odbędzie się 27 sierpnia 2023 r. Jest to akcja cyklicznie powtarzana.
Zasady programu Każda kropla jest cenna info
Jaka jest Twoja reakcja?
Należało by zacząć temat krwiodastwa od tego czy ktoś może w ogóle zostać dawcą, gdyż istnieje szczereg przeciwwskazań i chorób wykluczających.
Bezpłatne wyniki badań laboratoryjnych otrzymuje się raz w roku, a nie po każdej donacji. A bezpłatne badania w punktach laboratoryjnych to jakiś mit.
Ulga podatkowa nie może przekroczyć 6% dochodu.
Darmowa karta identyfikacyjna grupy krwi jest wydawana po 3 donacjach nie wcześniej.
Obecnie są 2 dni wolnego po oddaniu krwi pełnej.
Odnośnie do darmowych gadżetów i akcji okazjonalnych dotyczą to głównie Akcji Terenowych, a nie oddawania krwi lub jej
składników w Oddziałach tam rzadko zdarzają się „gadżety”.
Loterie z nagrodami organizuje strona Dawcom w Darze co miesiąc.
Kto ma oddać krew to pewnie i tak ją odda, bez względu na benefity, aczkolwiek moim zdaniem takie loterie i konkursy są fajnym docenieniem ludzi, którzy decydują się pomóc innym ;) Więc ja osobiście popieram takie akcje :)
Niestety ale są też bardzo wyśrubowane wymagania przy oddawaniu krwi. Ja zostałem i to na stałe zdyskwalifikowany przez ryzykowne nadużywanie alkoholu… a lista czynników czasowo i stale dyskwalifikujących przy oddawaniu krwi jest bardzo długa.